Achtergrond informatie over de battlefieldreizen van 2025.

The Rhineland Offensive (Rijnlandoffensief), is een grootscheepse aanval van de geallieerden op de Nederrein, het geografische gebied in de deelstaat Noordrijn-Westfalen in Duitsland dat grenst aan het zuidoosten van Nederland. Het is de verzamelnaam voor vijf geallieerde militaire operaties, met de start op 8 februari 1945 van Operatie Veritable tot en met de oversteek van de Rijn bij Wesel op 23/24 maart 1945 (Operatie Plunder). Deze vijf operaties hadden als doel de verovering van het Rijnland en de oversteek van de Rijn. Deze operaties waren genaamd; Operatie Veritable, Operatie Grenade, Operatie Blockbuster, Operatie Plunder en Operatie Varsity.

 

Het was de grootste aanval uit de geallieerde campagne in Noord-West Europa. Nooit eerder werd vanaf Nederlands grondgebied een offensief ingezet met zulk een omvang. Het begon met moordende gevechten in het Reichswald. Na drie weken had het bos een rode gloed van al het bloed dat was gevloeid. Door de slechte weersomstandigheden, dooi en veel regen, zakten complete tanks weg in de modder. 

 

Binnen zes weken tijd groeide de geallieerde troepenmacht in vervolgoperaties uit tot meer dan 1 miljoen soldaten. Ook de Amerikanen haakten aan. Alle registers werden opengetrokken: invasie, trommelvuur, man tot man gevechten, tankslagen, bombardementen, rivercrossings en luchtlandingen. 

 

Toen op 23/24 maart 1945 bij Wesel de Rijn werd overgestoken kon de balans worden opgemaakt: 25.000 Britten, Canadezen en Amerikanen hadden het leven verloren of waren gewond geraakt. De verliezen aan de Duitse kant worden geschat op meer dan 60.000 man. 

 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd in het luchtruim boven ons land een hevige strijd 

gevoerd tussen de geallieerde en Duitse luchtmachten. Om de bommenwerpers die 

vanaf Engeland aankwamen zo snel mogelijk waar te nemen bouwde de Duitse 

Luftwafe langs de Nederlandse kust tientallen observatieposten en radarstellingen.

Hiervoor is een keten van grondradarstations gebouwd, het zogenaamde ‘Himmelbett systeem’. 

 

Het Himmelbett systeem liep van Noord- naar Zuid-Denemarken en ging van Noord-Duitsland via Nederland, België en Oost-Frankrijk naar de Zwitserse grens. De eerste versie van deze linie bestond uit een reeks radarstations met overlappende radiodekking en opgebouwd in drie lagen. Elk station voorzag een radardekking van 32 km hoog (noord-zuid) en 20 km breed (oost-west).

 

Himmelbett Gordel' in Nederland (eind 1940 en eind 1941)                                   

De radar in de rode cirkel zijn van de eerste bouwfase

De radar in de blauwe cirkel zijn van de tweede bouwfase

De radar in de groene cirkel zijn van de derde bouwfase

 

Op Terschelling ligt de ‘Tiger stellung’, onder beheer van het Bunkermuseum Terschelling. Hier staan prachtig ingerichte bunkers welke open zijn om te bezoeken.

 

Eén van de te bezoeken bunker is de centrale bomvrije bunker “Bertha”, de grootste bunker op Terschelling. In Nederland staan er nog gelijke bunkers bij Zandvoort, de “Zander” en bij Brielle, de “Biber”. Verder staan er nog vijf van deze bunkers in Denemarken (de negende op Helgoland is gesloopt). In de Commandobunker waren diverse functies ondergebracht zoals bevelvoering, gegevensverwerking en radiocommunicatie. In de twintig grotere en kleinere ruimtes waren manschappenverblijven, luchtverversing installaties, transformatorruimte en een telefooncentrale. Voor noodstroomvoorziening beschikte de bunker over een eigen aggregaat.

 

De bunker bestaat uit 2 verdiepingen, 20 meter bij 20 meter groot, hiervoor is 3000 kubieke meter beton gebruikt. Deze bunker was bedoeld voor het veilig onderbrengen van het personeel en de apparatuur ten behoeve van alle functies die benodigd waren om de gegevens over de situatie in het luchtruim te verzamelen, te verwerken en door te geven aan de civiele luchtbeschermingsdienst in de Duitse steden, vliegvelden en luchtdoelbatterijen. Maar de belangrijkste functie was dat hier de coördinatie van de gevechtsleiding in het luchtruim boven Terschelling werd uitgevoerd. Elke gestandaardiseerde bunker heeft een typenummer, maar deze bunker van het type St.-L487 heeft ook een codenaam; ‘Bertha’.

 

 

'De toegang tot de Schelde moet koste wat kost geblokkeerd blijven. Daar de val van Antwerpen het einde van het Duitse Rijk zou betekenen.’ Adolf Hitler begreep het belang van de strategische ligging van Zeeland langs de monding van de Westerschelde en wilde dit gebied met man en macht behouden. Ook voor de geallieerden was de overwinning op de Westerscheldemonding van cruciaal belang, voor de bevoorrading van de geallieerde troepen in Antwerpen. Het verloop van de bevrijding aan het Westfront hing af van hetgeen op de Westerschelde gebeurde. 

Zodoende vond een van de zwaarste slagen tijdens de Tweede Wereldoorlog plaats in Zeeland: de Slag om de Schelde.

 

De Slag om de Schelde was een militaire operatie in het noorden van België en het zuidwesten van Nederland aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. De stad Antwerpen was al bevrijd maar het gebied van de Scheldemonding tot de stad nog niet. De bevrijding van de Scheldemonding werd opgedragen aan het Canadese 1e Leger, en zou vitaal zijn voor de geplande doorbraak door de Siegfriedlinie, aangezien de geallieerde bevoorradingslijnen nog steeds terugliepen tot aan de landingsstranden in Normandië.

 

Na vijf weken met enkele van de moeilijkste gevechten uit de gehele oorlog, waaronder een aantal amfibische landingen en aanvallen over open terrein, werd de slag gewonnen door de Canadezen, Polen en Britten van het Canadese 1e Leger, het Franse 1e Bataillon Fusiliers Marine Commando onder bevel van kapitein Philippe Kieffer en Belgische, Nederlandse en Noorse commando's van No.10 (Inter-Allied) Commando.

 

Drie weken later werd de haven van Antwerpen geopend voor de geallieerde scheepvaart. Hoewel deze slag minder bekend is dan andere veldslagen, was hij essentieel om de geallieerde legers van voorraden te voorzien waarmee de operatie op het front in West-Europa kon worden voortgezet.